Tylu historyków w jednym czasie i miejscu nie było chyba w żadnej pobliskiej miejscowości. Do tego sam Chopin „przyjechał” do Kobylan na wakacje ze swoją cudowną muzyką. – Takiego wydarzenia nie było w Kobylanach od Średniowiecza – podsumował zaprzyjaźniony historyk.
W sobotę, 26 sierpnia 2023 roku, koncert CHOPIN en VACANCES '2023 zgromadził publiczność nie tylko z Kobylan i z okolicy, ale także specjalnych gości z ośrodków akademickich z Krakowa, Warszawy, Rzeszowa. Z wielką przyjemnością mogłam powitać tuż przed koncertem, mojego Mistrza – pasjonata historii, heraldyka – Adama Pszczółkowskiego, reprezentującego w Kobylanach siebie i Związek Szlachty Polskiej. Powitałam także mojego Mentora prof. Franciszka Leśniaka, który pół życia zawodowego poświęcił historii Krosna, a dzisiaj mnie wspiera na co dzień swoimi cennymi radami i dobrym słowem w opisywaniu historii Klucza Kobylańskiego. Jakże z wielką radością witałam także prof. Andrzeja Marca z UJ, z którym udało się mi już kiedyś przybliżyć najdawniejsze ważne daty dla naszych wsi, a który w Kobylanach opowiedział o pierwszym znanym nam dworze w tej miejscowości, a właściwie o rezydencji obronnej w Średniowieczu. Zaproszenie przyjęli także i przyjechali do Kobylan historycy i eksperci nauk pokrewnych, którzy wspierają moje opisywanie historii wsi z Klucza Kobylańskiego. Wśród nich byli m.in. prof. Jan Draus z Uniwersytetu Rzeszowskiego, któremu dziękuję za rekomendację do IPN, prof. Tomasz Kargol z UJ (od ruchu ludowego), prof. Krzysztof Ślusarek z UJ (od szlachty galicyjskiej), ks. prof. Józef Marecki z Uniwersytetu Papieskiego JPII, rodem z Wrocanki, z którym mamy nadzieję realizować we wspólnym projekcie jego propozycję połączenia wsi leżących po prawej stronie Jasiołki z miejscowościami po lewej stronie tej granicznej kiedyś rzeki. Do Kobylan przyjechali również autorzy głośnych książek: dr Anna Wylegała z PAN, autorka książki „Był dwór, nie ma dworu” i prof. Mateusz Wyżga z Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, autor książki „Chłopstwo. Historia bez krawata”. Z Warszawy przyjechał Kaj Małachowski, jako przedstawiciel Polskiego Słownika Biograficznego wersja internetowa, ale również potomek dawnych właścicieli Kobylan. Kaj Małachowski przyjechał do nas z mamą prof. Krystyną Małachowską i z córką. Wśród gości byli również archeolodzy z Uniwersytetu Rzeszowskiego – dr Paweł Kocańda (także dyrektor Muzeum Ziemi Bieckiej) i dr Wojciech Pasterkiewicz.
Spotkanie rozpoczął wykładem – prelekcją prof. Andrzej Marzec.
Spotkanie prowadziła red. Renata Machnika, a gości przywitały współwłaścicielki dworu Sulimirskich i jednocześnie prezes i wiceprezes Fundacji Klucz Kobylański – Dorota Chilik i Jolanta van Grieken-Barylanka.
Prof. Andrzej Marzec mówił o pierwszym znanym z dokumentów dworze w Kobylanach. I jeśli ktoś miał wątpliwości, czy w Kobylanach rzeczywiście był dwór, a nawet szumnie nazwana rezydencja obronna, to po tym wykładzie jednego z najlepszych specjalistów, jakim jest związany z Uniwersytetem Jagiellońskim historyk średniowiecza – takich wątpliwości mieć już nie może.
Pierwsza wzmianka o dworze w Kobylanach pochodzi z 1530 roku, ale użyte w dokumencie określenie części zespołu obronnego, jako domu na kopcu, jednoznacznie wskazuje na istnienie w Kobylanach wcześniejszej rezydencji obronnej, odpowiadającej pozycji społecznej Kobyleńskich w XIV-XV wieku. Owa wzmianka znalazła się w dokumencie z 1530 roku, który odnosił się do działu dóbr Kobylany w sporze pomiędzy Janem i Mikołajem Kobyleńskimi a Dorotą Tarłową z Tarnowa. Dział ten nastąpił na mocy dekretu królewskiego i został szczegółowo opisany.
Co to dokładnie oznaczało, jaki mógł być ten dwór, kto go postawił i kto w nim mieszkał dowiedzieli się licznie zgromadzeni w Kobylanach miłośnicy historii. Prelekcja zostanie też niebawem wydana w formie Zeszytu Historycznego.
Wykładu profesora Andrzeja Marca wysłuchali mieszkańcy Kobylan, historycy i regionaliści. Wśród nich pan Janusz Michalak z Iwonicza Zdroju, który jako dziecko przebywał w dworze w Kobylanach i osobiście znał Wita Sulimirskiego.
Po historycznym wykładzie przyszedł czas na wspaniały muzyczny czas. Ale zanim koncert się rozpoczął, było kilka niespodzianek.
Pani Danusia Welcer z Kobylan odczytała swój wiersz o dworze.
Pan Andrzej Kołder z prywatnego Muzeum Kultury Szlacheckiej z pobliskiej Kopytowej wręczył nam piękną kopię przedwojennych rysunków przebudowy dworu w Kobylanach autorstwa swojego dziadka. Do realizacji tego projektu nie doszło, ale w zbiorach zachowała się piękna inwentaryzacja projektowa dworu i listy Wita Sulimirskiego.
Nieoczekiwanie spotkali się Mistrz i Uczeń, czyli prof. Franciszek Leśniak i Tomasz Tłuściak, zastępca wójta Chorkówki.
Przybył również pan Grzegorz Węgrzynowski, wójt Chorkówki.
Spotkanie po latach właśnie w Kobylanach. Dwaj profesorowie. Od lewej dr hab. Krzysztof Ślusarek i prof. Franciszek Leśniak.
Dr Anna Wylegała, autorka książki był dwór, nie ma dworu i prof. Mateusz Wyżga, autor książki „Chłopstwo. Historia bez krawata” (pierwszy z lewej) rozmawiają z Michałem Korsakiem z Fundacji Ziemia Dobrzyńska.
Niestety pogoda spłatała nam figla i koncert zaplanowany pierwotnie przed dworem w Kobylanach musiał zostać przeniesiony do sali w pobliskim Domu Kultury. Na szczęście organizatorzy tego wyjątkowego wydarzenia muzyczno-historyczno-towarzyskiego byli na taką okoliczność przygotowani.
Sala w Domu Kultury w Kobylanach była pełna, zabrakło miejsc siedzących. Publiczność z wielkim aplauzem przyjęła występ młodziutkiej lirycznej Anny Marii URZĘDOWSKIEJ i z jeszcze większym entuzjazmem oklaskiwany był niezwykle dynamiczny Tomasz MARUT. Ten ostatni otrzymał owacje na stojąco.
Koncert miał odbyć się w parku na tle dworu, wszystko było gotowe ale pół godziny przed koncertem przyszła nawałnica, która przewracała wszystko, przewróciła nawet wiekowe drzewo. Dzięki szybkiej reakcji Prezesa OSP w Kobylanach Jana Mrozińskiego, Druhen i Druhów został uratowany fortepian i bardzo szybko, sprawnie ustawiony w sali Domu Kultury w Kobylanach. Sala w Domu Kultury była wypełniona po brzegi.
Organizatorem Festiwalu CHOPIN en VACANCES '2023-we dworach i krajobrazach POLSKI są Korsakowie z Wyręby i Fundacja „Ziemia Dobrzyńska”. Partnerami koncertu w Kobylanach były współwłaścicielki Dworu Sulimirskich w Kobylanach i Fundacja Klucz Kobylański. Dużej pomocy w organizacji koncertu w Kobylanach udzielili strażacy z OSP w Kobylanach i panie z miejscowego KGW.
Serdecznie dziękujemy Pani Beacie i Michałowi Korsakom za możliwość realizacji tego wydarzeniach w Kobylanach. Dziękujemy wszystkim gościom a zwłaszcza mieszkańcom Kobylan za tak liczny udział.
Po koncercie, zgodnie z zapowiedzią, spotkaliśmy się na panelu historycznym. Udział w niej wzięli zaproszeni historycy, specjaliści nauk pokrewnych, ale także potomkowie rodziny Sulimirskich z Kobylan i Petelenzów-Łukasiewiczówz Sulistrowej. Dyskusja toczyła się wokół badań historycznych związanych z wydarzeniami w Kluczu Kobylańskim od średniowiecza po Sulimirskich, które Fundacja Klucz Kobylański chce promować. Jednak celem Fundacji jest także promocja historyków, którzy zajmują się lub pomagają w badaniu i opisywaniu historii Kobylan i miejscowości sąsiednich. Z drugiej strony przez takie działania promujemy Kobylany i okolicę, zachęcając turystów do odwiedzenia tego pięknego zakątka Polski.
Patronat medialny nad wydarzeniem objęło Polskie Radio Rzeszów i TVP Rzeszów. /red./
Autorzy fotografii: Dorota Chilik, Renata Machnik, Mateusz Więcek.